Door: Niels Dijkstra
Leestijd 3 minuten

Het belang van gezond stedelijk leven

Het belang van gezond stedelijk leven 

Slechts één derde van onze gezondheid wordt bepaald door onze genen en medische zorg. Maar liefst twee derde wordt bepaald door de fysieke omgeving waarin we leven, ons gedrag en sociale omstandigheden. Deze onderdelen van de fysieke omgeving zijn vaak gespreksonderwerp binnen het ruimtelijk domein. Denk hierbij aan maatregelen om fijnstof tegen te gaan, de omgeving dusdanig inrichten dat de bewoner sneller geneigd is de fiets te pakken of sociale cohesie stimuleren door ruimte te bieden voor gemeenschappelijke tuinen. Kortom, iedereen in het ruimtelijk domein is verplicht om na te denken over hoe maatregelen invloed hebben op de gezondheid van de gebruikers. Vanwege dit belang doet Urban Sync al langer onderzoek naar het thema Gezond Stedelijk Leven, veelal in samenwerking met het Data- en Kennishub. 

 

Illustratie van GoInvo: https://www.goinvo.com/vision/determinants-of-health/ 

Het afgelopen jaar heeft Urban Sync een onderzoek uitgevoerd naar de status quo van Gezond Stedelijk Leven bij gemeenten. De verwachting was dat een aantal gemeenten gezondheid al heeft verankerd in het ruimtelijk beleid, maar dat een overgroot deel van de gemeenten nog zoekende is. Uit het onderzoek komt dit ook duidelijk naar voren. Bij kleine en middelgrote gemeenten ontbreekt het nog aan beleid specifiek gericht op gezond stedelijk leven. De rol van Urban Sync is om de beschikbare kennis bij vooroplopende gemeenten en marktpartijen (Koplopers) te bundelen en beschikbaar te stellen voor kleine en middelgrote gemeenten (Peloton). 

Koplopers 

Groningen, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht zijn in dit onderzoek geselecteerd als koploper. Deze gemeenten voeren namelijk al specifiek beleid als het gaat om een gezonde leefomgeving zoals Healthy Urban Living van de Gemeente Utrecht. Wat opvallend is aan de gesprekken met deze gemeenten is dat ze allemaal benadrukten dat het grootste succes “aan tafel zitten” is geweest. Onderstaande quote vat dit succes goed samen: 

“Je komt eerst op het punt waar je aan tafel mag zitten, dan mag je ook nog iets zeggen, dan word je serieus genomen, dan word je aan tafel gevraagd en dan word je teruggefloten als je niet aan tafel zit”

Gezondheid is een welbekend thema, maar de specifieke relatie tussen gezondheid en ruimtelijke ingrepen is relatief nieuw. Voor de beleidsmakers met dit nieuwe thema in hun portefeuille was het knokken om aan tafel te zitten bij gebiedsontwikkelingen. Beleid kan dan wel geschreven zijn, het is noodzaak om aan tafel het thema in een gebiedsontwikkeling te waarborgen.  

Peloton 

Enkele kleine en middelgrote gemeenten in de provincie Utrecht zijn geselecteerd als peloton en geïnterviewd over de stand van zaken en de uitdagingen die zij ervaren. Bij het peloton ontbreekt het nog aan beleid voor gezond stedelijk leven. Er is wel bewustwording binnen deze gemeenten dat het thema belangrijk is, maar vanwege beperkte kennis en capaciteit kunnen ze hier nog geen goede invulling aan geven.  

Alle geïnterviewde gemeenten geven aan behoefte te hebben aan instrumenten met praktische voorbeelden en tips over gezond stedelijk leven, met name bij de uitvraag richting de markt.  

De uitvraagguide 

Samen met het Data- en Kennishub heeft Urban Sync een digitale tool ontwikkeld die gemeenten helpt gezondheid op de juiste manier te verankeren in uitvragen naar de markt. Denk hierbij aan een ambitiedocument, spelregelkaart of tender. Hierin worden thema’s als gezond contact, voorzieningen, inrichting bebouwde omgeving en milieu behandeld. De uitvraagguide is gebaseerd op de GO! Methode van het Data- en Kennishub, ook onderdeel van de uitvraagguide. Op deze manier kan iedere gemeente in Nederland gezond stedelijk leven op de juiste manier verankeren in een uitvraag en kennis opdoen voor het schrijven van beleid.  

Benieuwd naar het prototype van de uitvraagguide Gezond Stedelijk Leven. Vraag via deze link toegang aan. mailto:niels@urbansync.nl

Open Innovatie 

Ondertussen werkt Urban Sync hard door aan het verbreden van kennis over gezond stedelijk leven. Kwalitatief is er enorm veel kennis verzameld. Kwantitatief is er nog een wereld te winnen, terwijl ‘evidence-based’ werken noodzakelijk is om gericht resultaat te kunnen behalen. Daarom zet Sync City, onderdeel van Urban Sync, zich in om de effecten van ruimtelijke ingrepen op gezondheid inzichtelijk te maken. Benieuwd? Lees binnenkort meer in deel 3 over het onderzoek naar gezond stedelijk leven.