FAMILISTÈRE

Met trots presenteren wij het winnende plan voor Kavel I5 in Leidsche Rijn Centrum:  FAMILISTÈRE

Voor SBB Ontwikkelen en Bouwen en Coltavast maakte Urban Sync een concept dat ontmoeten, tuinieren, spelen, gemeenschap en biodiversiteit voorop stelt.  Het ontwerp is een stads bouwblok met  122 appartementen in het middeldure huursegment, 60 ondergrondse parkeerplaatsen en 300 m2 commerciële ruimten.

De Uitdaging
De uitdaging voor kavel I5 lag bij de beperkte ruimte die er beschikbaar was om zowel woningen te creëren, als een plek voor de natuur, biodiversiteit, ontmoeting, ontspanning en beweging, voor nu en voor de toekomst. Ons antwoord op deze uitdaging is FAMILISTÈRE, in een jasje van nu. Een plek waar iedereen een woning kan huren voorzien van alle gemakken. Waar bewoners gezamenlijk kunnen werken, leven en recreëren. En waarvan de impact op het milieu beperkt blijft.

De inspiratiebron voor dit project is de Familistère in Guise. Een voorbeeld voor collectief wonen uit de 19e eeuw, gebouwd door Jean-Bapitiste Andre Godin, die een terrein kocht in het dorpje Guise en daar een fabriek startte. Godin creëerde een ‘Palais Social’ waar iedereen, van directeur tot arbeider, een woning kon huren. Het gebouw had een centrale binnenplaats onder een glazen dak. De bewoners leefden, voor die tijd, een comfortabel en luxueus leven, met stromend water en verwarming. Godin realiseerde zo een 19e eeuws utopia en ging er vanuit dat bewoners, die op deze manier gezamenlijk werkten, leefden en recreëerden zich konden ontplooien en elkaar op natuurlijke wijze konden aanvullen.

Gezond stedelijk leven
Gezond stedelijk leven is het uitgangspunt geweest bij het ontwerp van FAMILISTÈRE. Met behulp van Hiensch is een energieconcept ontwikkeld, een combinatie van PV-panelen en een WKO installatie met luchtwarmtepompen. Nibe (Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie) werkte mee aan een selectie van circulaire materialen en Urban Sync creëerde de juiste prikkels om gemeenschappen, beweging, ontspanning en gezonde voeding te stimuleren.

Gezonde en gelukkige bewoners
Naast energiezuinig moest FAMILISTÈRE comfortabel zijn, de gezondheid bevorderen en mee kunnen groeien met behoeftes van de bewoners. Het atrium heeft hier een centrale rol in. Het atrium is een prettige verblijfsplek in alle jaargetijden en heeft door het gebruik van veel hout een warme uitstraling. Er is geautomatiseerde ventilatie, gedeeld groen, moestuintjes langs de balustrades en een prachtige centrale trap waar bewoners elkaar tegenkomen.

Het dak: een plek voor de natuur
Okra landschapsarchitecten ontwierp een plan om, naast het gedeelde groen in het atrium, een natuurdak aan te leggen: een plek voor de natuur en biodiversiteit. Het gehele dak is groen, met 100% inheemse plantensoorten, een insectenhotel en nestlocaties. Regenwater wordt opgevangen door het groene dak en retentiekratten. Een deel van dit water wordt gebruikt om de planten in het atrium water te geven, om het regenwater zo efficiënt mogelijk in te zetten.

Architectuur
Leidsche Rijn Centrum wordt een stevig bebouwd stedelijk gebied met de daarbij horende, ruim aanwezige, kwaliteiten zoals parken, scholen, winkels, cultuur en veel ruimte voor voetgangers en fietsen.
FAMILISTÈRE is ontworpen door architectenbureaus De Zwarte Hond en FARO. De gemeente is vol lof over het ontwerp. Het plan past goed in haar omgeving in architectuur en rijke detaillering: met uitzicht op Park Leeuwensteyn en het Berlijnplein en de intiemere stadsblokken aan de noord- en oostzijde.
Elk bureau ontwierp twee van de vier blokken binnen FAMILISTÈRE en zo ontstond er een geheel van vier unieke blokken die een overkapt atrium delen.

Rol van Urban Sync
Urban Sync heeft voor de tender het concept voor groene gezonde verstedelijking concreet gemaakt voor dit ontwerp op deze locatie. We hebben bijvoorbeeld verschillende functies geïntroduceerd in het atrium van FAMILISTERE, zoals tuinieren, spelen, lezen, wandelen, om zo ontmoeting te stimuleren. We bonden partners aan het plan, zoals Signify voor interactieve verlichting, en maakten op die manier ons voorstel voor FAMILISTERE zo SMART mogelijk.

Onderscheidend voor deze indiening was dat de bewoners echt centraal staan. Urban Sync maakt dit tastbaar door vier toekomstige bewoners te introduceren. Alle aspecten uit ons plan zijn terugvertaald naar de impact die de ideeën zouden hebben op deze bewoners. Als penvoerder hebben we dit vervolgens op een passende manier verwerkt in de vormgeving en teksten van de indiening.

Aanmelden Nieuwsbrief

Aanmelden voor de nieuwsbrief

Please wait...

Dank voor het aanmelden!

 

Hoe organiseer je een Partcipatieproces voor een ontwerp van landschap en woningen in Pasgeld

Pasgeld is een veelzijdig stukje Rijswijk, waarvoor gemeente Rijswijk afgewogen keuzes wil maken als het gaat om toekomstige ontwikkelingen. Hiervoor is het belangrijk om het gehele gebied integraal te bekijken. Zowel vanuit de woningopgave en mobiliteit als vanuit de mogelijkheden die gebiedsontwikkeling biedt om de kwaliteit van groen en de recreatieve en ecologische waarde een impuls te geven. De uitdaging is de juiste balans te vinden tussen lokale belangen en (regionale) opgaven.

overzicht pasgeld

Samen schetsen aan Pasgeld
Om tot een gedragen plan te komen waarin de balans goed is afgewogen, is Urban Sync in opdracht van de gemeente Rijswijk in maart 2021 gestart met een participatieproces, onder de noemer Schetsboek Pasgeld.
Wessel Tiessens was namens Urban Sync als onafhankelijk procesmanager verantwoordelijk voor het proces. Hij werd hierbij ondersteund door Annemiek van Bentem (sr. Communicatieadviseur) Maurits Claase (Service designer) en Jhelisa Wielkens (Y-US projectleider).
Tijdens dit proces werkte het team een jaar lang samen met inwoners, belangenverenigingen en ontwikkelaars aan een integrale visie voor Pasgeld. In een zorgvuldig en open proces is opgeroepen om ideeën te delen en was er ruimte voor het uiten van zorgen, het vinden van oplossingen en benutten van kansen.  Deze input werd door bureau KuiperCompagnons uitgewerkt in een stedenbouwkundige visie.

Hier het videoverslag van de startbijeenkomst

Online platform

In verband met de coronamaatregelen vond de participatie voornamelijk online plaats. Geïnteresseerden dachten vanaf maart mee op twee manieren: via een online platform waarop iedereen kon reageren op vragen en enquêtes (www.schetsboekpasgeld.nl) en via een klankbordgroep, die regelmatig online bij elkaar kwam en waarbij de gesprekken meer de diepte in gingen. Eind juni lieten de toen versoepelde coronamaatregelen het toe weer fysiek bij elkaar te komen. Daardoor konden de laatste twee bijeenkomsten van de klankbordgroep op locatie plaatsvinden. Ook konden we een wandeling door het gebied organiseren, op de Dag van Pasgeld. Dat maakte het mogelijk om met meer mensen in gesprek te gaan over de verschillende deelgebieden van Pasgeld.

Resultaat 

Het resultaat van het participatietraject voor Pasgeld is het Schetsboek in Potlood. Het beschrijft de opgaven en uitgangspunten en biedt een verslag van het participatieproces. Daarnaast zijn mogelijke ontwerpvarianten voor de hoofdstructuur voor het hele gebied in dit document opgenomen. Die geeft aan waar in Pasgeld ruimte is voor wonen, verkeer, groen, water, cultuurhistorie, economie en duurzaamheid. Tot slot gaat dit Schetsboek in Potlood in op varianten voor Pasgeld-West en Pasgeld-Oost.

Procesontwerp

Om het complexe participatieproces is goede banen te leiden, hebben we een strak procesontwerp opgesteld en uitgevoerd.

Online samenwerking in tijden van corona

Door de coronamaatregelen hebben we het participatieproces op een andere manier ingericht, met verschillende onlinemethoden.

Zoom

De bijeenkomsten organiseerden we voornamelijk via Zoom. Zoom maakt het mogelijk om op een laagdrempelige manier zonder account aan te hoeven maken aanwezig te zijn bij een online bijeenkomst. Deelnemers ontvingen na aanmelding een link naar de bijeenkomst. De sprekers deelden hun presentaties via het scherm. Bij de twee ‘brede’ bijeenkomsten – de startbijeenkomst en een slotbijeenkomst – zorgde een gespreksleider voor het doorlopen van het programma en het faciliteren van de vragenrondes. In de startbijeenkomst maakten we ook gebruik van de functie in Zoom om in deelgroepen uiteen te gaan.

Ook de eerste bijeenkomsten van de klankbordgroep vonden plaats via Zoom.

Mentimeter

Om reacties te peilen tijdens bijeenkomsten, maakten we gebruik van Mentimeter. Door in te loggen met een code op de website menti.com konden deelnemers op hun mobiele telefoon live enquêtes/ peilingen invullen, aangeven op een kaart van Rijswijk waar ze wonen en vragen stellen.

Mural

Mural is een digitaal werkblad waar gelijktijdig in gewerkt kan worden. Het is vergelijkbaar met het plakken van post-its bij fysieke bijeenkomsten. Mural gebruikten we tijdens de startbijeenkomst en bij de bijeenkomsten met de klankbordgroep. Deelnemers konden zelf in het werkblad hun opmerkingen plaatsen, of aan begeleiders van de bijeenkomst doorgeven wat er opgeschreven moest worden. Het online werkblad gaf visuele ondersteuning voor de dialoog die daaruit voortvloeide.

CitizenLab

Voor de participatiewebsite schetsboekpasgeld.nl gebruikten we CitizenLab. Dit is een gebruiksklaar participatieplatform met veel standaard functionaliteiten die het mogelijk maken een participatieproces op maat in te richten. Een deel van de website is direct toegankelijk, zodat iedereen die geïnteresseerd is belangrijke informatie kan vinden (uitgangspunten, Q&A, bibliotheek met documenten etc.), bijeenkomsten kan terugkijken en verslagen kan lezen. Wie een reactie of idee wil achterlaten, maakt daarvoor eerst eenvoudig een account aan. Voor de klankbordgroep is in CitizenLab een eigen ‘ruimte’ ingericht, waar alleen klankbordgroepleden en leden van het projectteam toegang toe hebben. Daar deelden het projectteam en de klankbordgroepleden informatie met elkaar.

Klankbordgroep Pasgeld

Om de ideeën uit de online omgeving en de plannen van de ontwerpers meer richting te geven, hebben we een klankbordgroep samengesteld met 12 deelnemers, in een vaste samenstelling. De leden van de klankbordgroep zijn bewoners uit Pasgeld (3) en andere wijken van Rijswijk (4), een geïnteresseerde toekomstige bewoner (1), een ondernemer (1) en vertegenwoordigers van belangenorganisaties (3). Na de startbijeenkomst zijn we vier keer digitaal en twee keer fysiek met de klankbordgroep bij elkaar gekomen om de visie te bespreken voor Pasgeld.

Het was een intensief traject waarbij de klankbordgroep ongeveer om de week bij elkaar kwam in avondbijeenkomsten van circa 2,5 uur. Bij elke bijeenkomst is rekening gehouden met de verschillende kennisniveaus van de klankbordgroepleden. Om een goede basis te bieden, zijn presentaties gegeven om het kennisniveau gelijk te trekken, om vervolgens over de onderwerpen in gesprek te gaan. Ondanks de digitale samenwerking is er in de klankbordgroep een goede dialoog gevoerd, met respect voor de verschillende meningen en belangen.

Kinderschetsboek (voorjaar)

Hoe zouden kinderen een nieuwe woonwijk ontwerpen? Wat moeten we in hun ogen zeker niet vergeten? En wat mag wat hen betreft juist verdwijnen? Dat vroegen we in het Kinderschetsboek Pasgeld, dat is uitgedeeld op de twee basisscholen in RijswijkBuiten en te downloaden was vanaf de website. Op de twee scholen is een korte workshop ‘hoe ontwerp je een wijk’ gegeven. De klassen gingen in groepjes aan de slag om hun woonwijk te ontwerpen. Het doel van de lessen was om kinderen mee te nemen met het ontwerp- en bouwproces van een nieuwbouwwijk en ook de wensen en opmerkingen van kinderen mee te nemen in de planvorming. Naast de lessen konden de kinderen ook individueel het kinderschetsboek invullen en inleveren. Compleet met juryrapport werden drie winnaars met de beste ideeën in het zonnetje gezet.

Dag van Pasgeld

Op 26 juni organiseerde de Gemeente Rijswijk samen met het projectteam van Urban Sync de Dag van Pasgeld. Zo’n 60 deelnemers liepen een wandelroute door Pasgeld. Op de wandelroute waren verschillende Pasgeldposten waar de deelnemers konden luisteren naar korte presentaties over het desbetreffende gebied. Daarnaast was er voldoende ruimte voor vragen en het voeren van een gesprek.
Een uitgebreid verslag van de Dag van Pasgeld leest u hier.

Bekijk deze video voor een terugblik van de Dag van Pasgeld.

Alkmaars Kanaal

In Alkmaar Noord strekt het Alkmaars Kanaal zich uit langs de oevers van het Noordhollands Kanaal en biedt in de toekomst ruimte aan een stedelijke vorm van wonen, werken en recreëren met een grote diversiteit. Binnen de Kanaalzone staan circa 15.000 woningen gepland in een periode van 20 jaar. De groei van het gebied vraag om een groei van werkgelegenheid, sociale- / maatschappelijke- en centrumvoorzieningen.

Bouwen voor iedereen

In Alkmaars Kanaal is ruimte voor wonen, werken en recreëren met een grote diversiteit. Stedelijk wonen kan in de vorm van individuele stadswoningen tot collectieve appartementencomplexen. Iedere woning voldoet aan de Alkmaarse Woonnorm van toegankelijkheid en bruikbaarheid voor alle groepen.

De vitale stad heeft toegankelijke voorzieningen en levert maatwerk

Een stijgend inwonersaantal zal de behoefte voor bestaande voorzieningen versterken en het aantal arbeidsplaatsen doen groeien. Er komt ruimte in Alkmaars Kanaal voor voorzieningen die niet passen in de historische binnenstad, maar wel van belang zijn voor een vitaal centrum.

Alkmaars Kanaal biedt unieke mogelijkheden voor bewegen in de buitenlucht en door de inrichting van de openbare ruimte wordt dit gestimuleerd. Sporten, bewegen, recreëren en cultuurbeleving kan zowel in de multifunctionele gebouwen of scholen, als in de openbare ruimte.

Duurzaamheid binnen Alkmaars Kanaal

Het Alkmaars Kanaal is letterlijk een bron en een kans om te innoveren op het gebied van duurzaamheid. Uit het Kanaal kan bijvoorbeeld thermische energie gewonnen worden, die zorgt voor de verwarming en/of koeling van gebouwen en woningen. energie. De ruimte langs Alkmaars Kanaal biedt daarnaast ook kansen voor de klimaatadaptieve stad. Bijvoorbeeld door niet langer regen af te voeren via het kanaal, maar het op te vangen en vast te houden in de bodem, in het oppervlaktewater en in gebouwen in de Kanaalzone.

Rol van Urban Sync

Urban Sync heeft binnen dit project de rol van projectleider binnen de deelgebieden van Alkmaars Kanaal: Overstad en het RWZI-terrein. Met onze kennis van gebiedsontwikkeling en ons netwerk binnen het onderwerp gezonde vitale steden, brengen wij de juiste partijen samen en dragen we mede zorg dat Alkmaars Kanaal een succes wordt .

Gebiedsontwikkeling Kogerveldwijk Zaanstad 

Zaanstad heeft behoefte aan een fors aantal extra woningen: Kogerveldwijk biedt plek om deze opgave binnenstedelijk op te lossen. Naast de 2.100 woningen die hier momenteel staan, worden er de komende 20 jaar nog eens 2.500 woningen bijgebouwd. Het verouderde industriegebied aan de Zaan wordt getransformeerd, het NS-station Kogerveld wordt herontwikkeld en de sportvelden anders ingericht.  

Kogerveldwijk wordt een levendige stadswijk, met bijpassende voorzieningen, een prettige, opgeknapte openbare ruimte en verbeterd openbaar vervoer. De hoofdlijnen zijn geschetst in de visie ‘Perspectief Kogerveldwijk 2040’.  

Urban Sync als kwartiermaker 

Goede projectontwikkeling heeft niet automatisch een aantrekkelijke, samenhangende wijk als resultaat. Urban Sync is door een aantal vastgoedeigenaren in het gebied, de gemeente en de metropoolregio Amsterdam ingeschakeld als kwartiermaker. In deze rol zijn wij het aanspreekpunt voor strategische, project overstijgende vraagstukken. Hierbij is een aantrekkelijke, gezonde wijk voor de eindgebruiker ons uitgangspunt. We werken samen aan ambities waarbij we (slimme) oplossingen organiseren en implementeren. Hierbij spreken we zowel de taal van de gemeente, woningcorporaties, bewoners als de ontwikkelaars.  

Gezamenlijke aanpak 

Als kwartiermaker, werken we om samen ambities helder en tastbaar te krijgen. Op basis daarvan zijn thema’s bepaald zoals: gebiedsmarketing en identiteit, wonen in Kogerveldwijk, economische en maatschappelijke functies, mobiliteit en openbare ruimte. Door middel van themasessies met stakeholders worden er stappen gezet binnen deze onderwerpen. Gezamenlijk worden de prioriteit van te behandelen vraagstukken en acties bepaald. 

Online samenwerken tijdens Corona 

Alle sessies die wij organiseren zijn momenteel digitaal. Het is een uitdaging om online bijeenkomsten zo interactief mogelijk te maken. Door gebruik te maken van online tools zoals Mentimeter en Mural zijn we in staat, ook digitaal, een interactieve sfeer te creëren en input op te halen.  

Spelregelkaart 

De gemeente ontwikkelt een spelregelkaart, een plattegrond van het gebied met daarop duidelijk aangegeven wat de voorwaarden vanuit de gemeente zijn voor verdere ontwikkeling. Deze spelregelkaart is een tussenstap, op weg naar een nieuw bestemmingsplan en het geeft houvast aan ontwikkelaars.  

Samen wordt gepuzzeld hoe het gewenste programma en de gezamenlijk geformuleerde ambities in te passen zijn binnen alle randvoorwaarden en hoe de weg daar naartoe te regelen is. Bijvoorbeeld een groene route die uitnodigt tot naar buiten gaan, waar diverse voorzieningen en activiteiten op een aantrekkelijke manier op aanhaken.  

Vervolg
Na de start medio 2020 gaat Urban Sync in 2021 verder met de gebiedsontwikkeling Kogerveldwijk samen met de gemeente en de eigenaren in het gebied. 

 

 

De Urban Sync aanpak van gezonde gebiedsontwikkeling 

De zorgkosten in Nederland stijgen de komende jaren naar 100 miljard euro. Deze kosten bestaan voor meer dan 80% uit behandelkosten en medicijnen. Terwijl uit onderzoek blijkt dat de meeste ziekten voorkomen kunnen worden met preventieve maatregelen zoals een betere leefstijl. Uit een diepgaande, langjarige studie in Rotterdam-Zuid komt naar voren dat mensen met een gezonde leefstijl 6 jaar langer, en zelfs 9 jaar langer in goede gezondheid leven dan mensen met een ongezonde leefstijl. Vaak heeft de  groep met een lagere levensverwachting ook een lager opleidingsniveau en een minimaal inkomen. Wil je hier meer over weten? Kijk dan hier de Diesrede van prof. dr. ir. Roel Vermeulen, partner van Urban Sync in de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven. Of bekijk het pleidooi van prof. dr. Erik Scherder over nut & noodzaak van bewegen. 

Tegenstelling 

Er is dus sprake van een tegenstelling: de meeste gezondheidswinst is te behalen met preventie, maar daar is het minste geld en aandacht voor. Het beïnvloeden van gedragsverandering om preventieve gezondheidswinst te boeken brengt complexe vraagstukken met zich mee. Wij zien dat de mens sterk geneigd is om te gaan voor korte termijngenot, zoals met de auto reizen, ongezonde voeding etc. en minder voor het lange (gezondere) termijn te kiezen zoals regelmatig bewegen, gezonde voeding etc. Door, onder andere, deze constatering zien wij gezonde gebiedsontwikkeling als een belangrijk middel van oplossing voor de stijgende zorgkosten. In dit artikel gaan we hier dieper op in. 

Goede ruimtelijke ordening als middel voor de gezonde stad 

De stad bestaat op het eerste gezicht uit gebouwen, wegen, pleinen en groengebieden. Wij noemen deze fysieke aspecten de ‘hardware’ van de stad. In onze visie wordt de stad vooral gemaakt door de creativiteit, inventiviteit en interactie van de mensen die er wonen, werken en (spelend) leren. Wij noemen de sociaal-maatschappelijke aspecten de ‘software’ van de stad. Deze elementen komen samen in ons Sync City model. 

Waar in de traditionele gebiedsontwikkeling de hardware het doel is, ontwikkelen wij wijken waar de software centraal staat en de hardware daarvan in dienst staat. Het gaat ons dus met name om het ontwikkelen van een prettige leefomgeving, bruisende werkplekken, parken om te ontspannen en te bewegen, pleinen om te ontmoeten.

 

Nudgen met ruimtelijke factoren 

Het is dus de kunst om mensen duurzaam te nudgen richting gezond gedrag. Met nudgen bedoelen we onbewust een duwtje geven in de gewenste richting (in dit geval gezonder leven). Hier komen omgevingsfactoren om de hoek kijken. Onze missie is om door middel van de inrichting van gebouwen en buitenruimte mensen te verleiden om meer te bewegen, sociale contacten te versterken en zo meer te genieten. Met onze projecten willen we wijken zo programmeren dat gezond ontmoeten en ontspannen wordt gestimuleerd. Wij hebben dit onder andere toegepast in onze projecten Cartesiusdriehoek en Rhapsody in West.  

Hoe pakken we dit aan? 

Om gezonde gebiedsontwikkeling in te zetten in het planvormingsproces introduceren we drie tafels. Elke tafel staat voor een fase in het planvormingsproces en ook voor een bepaalde groep stakeholders. Deze aanpak hebben we ontwikkeld in het kader van ons project ‘Stad van de Toekomst’ in opdracht van de BNA, Tu-Delft en het ministerie van BZK. Dit rapport kan je hier downloaden. 

Tafel 1: Doelstellingen bepalen 

Aan deze tafel gaan we aan de slag met het kiezen van de beleidsdoelstellingen (indicatoren) voor een gezonde wijk op basis van een mix van harde en zachte maatregelen geïnspireerd op het Sync City–model van positieve gezondheid. Het keuzeproces van deze doelstellingen gebeurt door alle van alle belanghebbenden in de wijk vanuit de multiple helix gedachte. Zowel de gemeente, investeerders, ontwerpers en bewoners van de wijk kiezen samen de doelstellingen voor de wijk: de wijkvisie.  De doelstellingen verdelen we onder in verschillende beleidsterreinen (indicatoren). Met hulp van concrete rekenregels beoordelen we de bestaande omgeving of een ruimtelijk ontwerp in het Sync City Dashboard. Het dashboard is de digital twin oplossing van Urban Sync en Tygron waarmee wij ambities vertalen naar projecten maar deze ook deze inzichtelijk en meetbaar maken. Meer info over onze werkwijze en de kwantificatie slag die het Sync City Dashboard met zich meebrengt vind je hier. 

Tafel 2: Gezond gebiedsontwerp  

Op basis van de beleidsdoelstellingen (tafel 1) gaan we in tafel 2 aan de slag met het ontwerpen van een gezonde stad. Samen met de investeerders, ontwerpers en gemeente ontwikkelen we verschillende planvarianten. Om deze plannen zo gezond mogelijk te maken starten we het stedenbouwkundig ontwerpproces met een inspiratie sessie waar de design principes van gezonde gebiedsontwikkeling als een kaartspel worden gebruikt voor het ontwerp. De design principes bestaan uit fysieke en sociale oplossingen die zorgen voor een gezonde omgeving. 

 

Tafel 3: Toetsen met digital twin 

De stedenbouwkundige ontwerpen worden getoetst in het Sync City Dashboard.  De verschillende ontwerpen worden met representatieve data getoetst op hun effecten op het gebied van de hard- en software.  De uitkomsten van de toetsing worden teruggekoppeld naar de doelstellingen van tafel 1 die, indien nodig, kunnen worden aangepast. Vervolgens worden de ontwerpen getoetst in het Sync City Dashboard op hun effecten op de hard- en software. Dit iteratief proces gaat net zo lang door tot dat alle ‘tafels’ in evenwicht zijn en er consensus is bereikt onder de betrokkenen. 

Welke stappen zetten we de komende jaren? 

Om deze ambitieuze doelstelling te behalen werkt Urban Sync samen met verschillende partners. We werken onder andere samen met het RIVM, Provincie Utrecht, Universiteit Utrecht en Mecanoo én zijn een van de (founding) partners van de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven. In deze hub werken wij samen met toonaangevende en innoverende organisaties op het gebied van gezonde gebiedsontwikkeling. Hierbij staat kennisontwikkeling centraal met als doel om samen een wetenschappelijke basis (evidence based) te bouwen voor de indicatoren en de uitgangspunten voor het ontwerp (design principles) van onze gezonde aanpak.  

Om het Sync City Dashboard verder te ontwikkelen werken we met ontwikkelaars, bouwers, beleggers, architecten– en adviesbureaus, gemeenten, kennisinstellingen en bewoners samen in pilotprojecten. Wil jij hieraan meedoen? We nemen graag contact met je op voor deelname aan een van onze workshops. 

Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven

Gezondheid is ons grootste goed

In de afgelopen maanden hebben we gemerkt dat een bedreiging van onze gezondheid alles kan stoppen. Door de Corona-crisis zijn we met onze neus op de feiten gedrukt: gezondheid is ons grootste goed.

Op 7 mei 2020 rapporteerde het RIVM aan de Tweede Kamer over onderzoek onder 90.000 mensen naar de effecten van de Corona-crisis. En wat blijkt? 53% van de mensen beweegt (veel) minder en 28% rookt meer. Ook is een derde van de mensen meer angstig, somber, gestrest en eenzaam en ervaart 20% meer slaapproblemen. Volgens onderzoekers en artsen: “juist deze gedragingen die zorgen voor minder weerstand, in een tijd waarin we juist veel baat hebben bij méér weerstand”

Gezonde prikkels

Wat moet er dan wel gebeuren? Volgens deze artsen en wetenschappers moeten we gezonde keuzes makkelijk maken: meer bewegen, gezonder eten en doelen hebben in je leven (zingeving). Vanuit de ruimtelijke ordening kunnen we een belangrijke bijdrage leveren om mensen te helpen (nudging) om deze gezonde keuzes te maken. Concreet betekent dit dus dat we de omgeving zo moeten ontwerpen en inrichten dat gezonde keuzes makkelijker zijn dan hun ongezonde alternatieven. Bijvoorbeeld door wijk zo in te richten dat de auto verder weg staat dan de fiets. Of door een nieuw groenbinnenstedelijk gebied te ontwerpen waar beweging, ontspanning en ontmoeting wordt gestimuleerd. “Zodat Nederland en de Nederlanders gezonder en veerkrachtiger worden. En zodat SARS-CoV-2 en andere virussen minder heftige gevolgen hebben”.

Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven

Het team van Urban Sync onderzoekt en implementeert, al jaren, manieren waarop gebiedsontwikkeling kan bijdragen aan een gezonder en gelukkiger leven. We hebben hierover al meerdere Masterclasses over georganiseerd. Deze zoektocht is, door corona, de afgelopen tijd in een stroomversnelling geraakt, vanwege het belang en de focus op dit onderwerp vanuit de samenleving. Vanuit uit deze ambitie zijn we ook het Sync City Dashboard aan het ontwikkelen.

Op 14 mei 2020 werd de Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven (DKH-GSL) gelanceerd. De DKH-GSL is een onafhankelijk en open platform van publieke- en private organisaties en kennisinstellingen. We werken samen met inwoners aan oplossingen voor een gezonde stedelijke leefomgeving. De organisaties binnen de hub ontwikkelen wetenschappelijk onderbouwde, datagedreven concepten en instrumenten. Evidence based producten en diensten die een positief effect hebben op de gezondheid van iedereen die woont, werkt of recreëert in een stedelijke omgeving. Met als uiteindelijk doel dat we een set van ‘design principles’ hebben waarvan we zeker weten dat deze een positieve bijdrage leveren aan een gezond stedelijk leven. Nu en in de toekomst. Urban Sync is trots op haar partnership in deze hub.

De DKH-GSL gaat met organisaties en inwoners concrete en praktische oplossingen ontwikkelen met impact op gezond leven in stedelijke gebieden. Voorbeelden daarvan zijn de projecten Snuffelfiets, Gebiedsontwikkeling Cartesiusdriehoek en Rhapsody in West.

 

 

 

 

 

Het Koningsbos

Het Koningsbos ligt in Leeuwesteyn, een nieuwe, duurzame woonbuurt met een echt Utrechts en stedelijk karakter. In Leeuwesteyn is er aandacht voor gezonde groene verstedelijking en biodiversiteit, naast een hoogwaardig architectonische uitstraling. Kleinschaligheid, fijn wonen,ruimtelijkheid dichtbij de binnenstad van Utrecht, diversiteit, zingeving en ontspanning, beweging, gezondheid, verbinding en gemeenschap zijn de elementen die we samen brachten op een plek. Hier creëren we een stukje stad dat niet alleen mens, dier en natuur centraal stelt maar ook zingeving en ontspanning biedt, ontmoeten stimuleert en aanzet tot bewegen.

In dit stukje van Leeuwesteyn komt een explosie van biodiversiteit in de vorm van een microbos, omringd door een diversiteit aan woningen. Hier woont iedereen aan de bosrand. Hier herstelt de ecologische kwaliteit van het stedelijk leven zich omdat we een plek maken die echt voor de natuur is, niet alleen voor dit blok maar voor de hele buurt. Gelegen in de wijk Leeuwesteyn (koning der dieren!) maken wij geen Tiny Forest maar een bos.
Dit is Het Koningsbos.

Urban Sync heeft voor deze tender het concept voor groene gezondelijk verstedelijking, inclusief een berekening voor waterberging en een model in Tygron voor de hittestress. Daarnaast waren wij verantwoordelijk voor het indieningsdocument, zowel de eindredactie van de tekst als de vormgeving lag bij Urban Sync.

Ondanks het feit dat ons concept uitstekend is beoordeeld door de gemeente schoot het totale puntentotaal tekort voor de winst. Dat is enorm jammer want we hadden graag dit bos voor mens en dier willen toevoegen aan Leeuwesteyn.

Jaar van het dak

De komende decennia staan er voor de Leiden, en eigenlijk heel stedelijk Nederland, twee grote vragen cruciaal:

  • Hoe maken we Leiden klimaatneutraal voor 2050 en dragen we bij aan de SDG doelstellingen (zie Leidse doelstellingen)?
  • Er worden duizenden woningen bijgebouwd in Leiden, hoe houden we deze steeds vollere stad leefbaar?

De stad wordt dus warmer, drukker en dynamischer. Hoe ga je daarmee om? Door kansen te grijpen. Zoals de kansen die er liggen op Leidse daken! Daarom is 2020 is uitgeroepen tot Jaar van het Dak!

Doelen Jaar van het Dak

  • Meer bewustzijn te creëren onder bewoners van Leiden over de mogelijkheden op hun dak
  • Mensen op weg te helpen indien ze iets willen doen met hun dak
  • Meer daken te benutten door ze groen te maken of er zonnepanelen op te leggen

Rol Urban Sync

Urban Sync is de aanjager, verbinder en bedenker creatief concept van Jaar van het Dak geweest. Urban Sync heeft binnen de gemeente Leiden gezorgd voor budget en voldoende politiek draagvlak en belang.

Samen met een klein team van stadsmakers heeft Urban Sync vervolgens het Jaar van het Dak georganiseerd.  De volgende producten zijn opgeleverd als resultaat van Jaar van het Dak:

Daktool

De ontwikkeling van de daktool was onderdeel van Jaar van het Dak. Dit is een online tool waarmee bewoners hun eigen “dak situatie” kunnen inventariseren en waar ze alle informatie die ze nodig over hun dak / vergunning / subsidies op een plek verzameld hebben. De tool houdt rekening met de welstandskaart van de gemeente Leiden, de lichtval en oriëntatie van het dak. Bewoners krijgen inzichtelijk wat er mogelijk is op hun dak op het gebied van groen en zonne-energie.

Aan de achterkant kan de tool gebruikt worden door de gemeente om analyses uit te voeren m.b.t. het potentieel op het gebied van groen of zonne-energie binnen de stad. Ook is het mogelijk gemaakt deze analyse naar doelgroep in te richten.

Dakcoaches

Dakcoaches zijn er om bewoners te helpen bij het ontwikkelen van hun plannen voor het dak. Binnen Jaar van het Dak zijn (reeds gevestigde) wijkambassadeurs begeleid en opgeleid tot echte dakambassadeurs die buurgenoten kunnen motiveren en adviseren over groene daken en zonnepanelen;

Showroof

Als onderdeel van Jaar van het Dak is een offline “showroof” ingericht waar mensen fysiek kunnen kijken naar innovatieve opties voor zonnepanelen, groene daken en dakopbouwen. De showroof is is te vinden op “the Field“.

Events en Marketing

2020 verliep anders dan voorzien. Binnen Jaar van het Dak betekende dit dat we niet alle evenementen konden organiseren die we gepland hadden. Met een beetje creativiteit hebben we alsnog  talloze (online) events en marketing activiteiten georganiseerd om het Jaar van het Dak onder de aandacht te brengen. Zo organiseerde Jaar van het Dak o.a. “de avond van het Leidse dak” op 9 september.

Jaar van het Dak 2021

Jaar van het Dak is een concept dat zich elk jaar naar een nieuwe gemeente verplaatst, om zo de impact van het concept te vergroten. In 2021 zal het Jaar van het Dak in Den Haag plaatsvinden.

 

 

 

Quickscan: Verkenning van toekomstige denkrichtingen

Elke locatie, elk pand of elk gebied is uniek. In een quick scan worden toekomstige ontwikkelmogelijkheden in kaart gebracht. Hierbij worden kansen gezocht door mogelijkheden op basis van het beleid van de gemeente identificeren en deze te combineren met kansen in de markt. Urban Sync heeft voor verschillende opdrachtgevers quickscans uitgevoerd.

Kansen

Uit de quickscan kunnen realistische kansen worden gedestilleerd, waarbij wordt aangesloten op naburige ontwikkelingen, innovaties in de markt, kansen voor transformatie en wensen voor de toekomstige ontwikkeling van een gemeente.
Deze kansen kunnen door Urban Sync ook ruimtelijk vertaald worden in denkrichtingen waarin in woord en beeld toekomstkansen helder worden gemaakt. Met name als vastgoed niet meer naar wens functioneert of zelfs leegstaat of als er fysieke ruimte is om te bouwen, is een quick scan een belangrijk tool bij het zichtbaar maken van de meerwaarde die op een specifieke locatie kan worden gecreëerd. Ook bij verkoop loont het om potentiele kopers te kunnen laten zien wat toekomstmogelijkheden zijn voor verschillende functies.

Stappen Quickscan

Drie stappen om te komen tot een succesvolle en geliefde invulling.

  1. Deskresearch en interviews: in een quick scan kan een eerste verkenning gedaan worden naar de kansen op een specifieke locatie, waarin verschillende denkrichtingen voor een plan uitgewerkt worden.
    Doel: intern gebruik bij de eigenaar en eventueel voor de discussie met de gemeente over de toekomst van het gebouw of gebied. In een later stadium kunnen onderdelen van de verkenning gebruikt worden (als praatplaatje) in de gesprekken met stakeholders.
  2. Stakeholderfase: het gesprek aangaan met stakeholders (luisteren en vragen)
    Doel: wensen en randvoorwaarden van stakeholders schetsen (voor een gedragen plan).
    – vanuit verschillende beleidsvelden binnen de gemeente doelen en randvoorwaarden helder krijgen vanuit verschillende (sociale en fysieke) beleidsthema’s voor de wijk. Op deze manier kunnen hoofdthema’s voor de locatie opgehaald worden.
    – het gesprek met de wijk aangaan over een alternatieve invulling, waarbij de thema’s die belangrijk zijn voor bewoners en organisaties in de wijk worden opgehaald. De belangen en wensen worden geïnventariseerd. Denk bij stakeholders aan: bewoners, professionals / organisaties die werkzaam zijn in de wijk (buurtorganisaties, woningcorporatie, speeltuin e.d.), ook organisaties / clubs uit de wijk zonder vaste locatie (bijvoorbeeld vriendenclubjes).
  3. planvorming: een haalbaar en gedragen ontwikkelplan maken met de input uit de vorige twee fasen op basis van ‘rekenen & tekenen’. Onderwerpen in deze fase zijn onder meer: het aanhaken van de beoogde partijen voor de invulling (de maatschappelijke en / of commerciële ondernemers), kiezen voor een definitieve invulling met functies, financiële haalbaarheid verder uitwerken, een de visuele vertaling (in schetsontwerp) en een terugkoppeling naar de stakeholders (keuze maken participatiegraad: meedenken, doen / co-creëren of beslissen).

Co-creatie en stadmaken in Haarlem Spoorzone Zuidwest

De Spoorzone Zuidwest in Haarlem staat aan de vooravond van een ware transformatie van gemengd gebied met veel bedrijvigheid naar een woonwijk met verschillende functies. Het is een van de ontwikkelzones die Haarlem heeft aangewezen om in de vraag aan nieuwe woningen te kunnen voorzien. In het gehele gebied zullen in fasen meer dan 2000 woningen worden gerealiseerd. Om de plannen naar een goede uitvoering te begeleiden, hebben alle stakeholders een rol, gestuurd door de belangen die zij ieder hebben.

Samen met de stakeholders gaan wij de belangen verder identificeren en op elkaar afstemmen (synchroniseren) met bijzondere aandacht voor de huidige en toekomstige bewoners en ondernemers. Dit doen wij in opdracht van Ontwikkelcombinatie Spoorzone West (HBB/Hoorne Vastgoed) en samen met Floor Ziegler een stadmaker die op creatieve wijze mensen verbindt. 

Uitgangspunt daarbij is dat er gebruik gemaakt wordt van enerzijds bestaande energie en ontwikkelingen die in de buurt al gaande zijn en anderzijds de impuls die (nieuwe) bewoners geven aan een buurt als zij actief betrokken raken bij het inrichten van hun nieuwe woonomgeving. Een netwerkbenadering waarbinnen zowel top-down beslissingen als bottom-up initiatieven een plaats krijgen. Deze benadering ziet de betrokken stakeholders als gelijkwaardige actoren, die alleen door samen te werken een aantal gezamenlijke doelen kunnen uitvoeren. 

Gezien de grootte van de ontwikkeling en de complexiteit in de buurt zijn wij stadmakerstraject en een co-creatie traject gestart. Het stadmakerstraject ziet op het maken van gemeenschappen en het identificeren van behoeften en het co-creatietraject ziet op het betrekken van bewoners en ondernemers bij de daadwerkelijke inrichting en ontwikkeling. Deze trajecten raken elkaar en kunnen elkaar voeden. Op basis een plan van aanpak is een co-creatie traject en stadmakerstraject gestart waarin ontwikkelaar, gemeente en buurt samenwerken.  

Eerst heeft de luisterfase plaatsgevonden met gesprekken en een tentoonstelling over de wijk waarin verhalen en meningen zijn opgehaald. Na ommekomst van de luisterfase komt de co-creatie in de ontwikkelfase. De grote kick-off van de ontwikkelfase was het Zuidwestival met activiteiten door de hele wijk heen en informatie op het hoofdpodium.  

https://youtu.be/agPYTC0YGhc

Na het Zuidwestival stonden we klaar om met co-creatie en stadmaken de input op te halen uit de buurt voor de stedenbouwkundig visie. Door de lock-down in verband met het corona-virus hebben we de co-creatie volledig online in moeten richten. Hoe dit gegaan is lees je in deze blog. 

De resultaten van co-creatie en stadmaken in deze afgelopen periode worden nu gedocumenteerd en gepresenteerd aan bewoners en betrokken organisaties. Zie ook het interview in het Haarlems Dagblad met Francine Houben van Mecanoo, Floor Ziegler en onze partner Sanne Botterweg.