Door: Evy de Kort
Leestijd 5 minuten

De 15 minuten stad

Sync City is een initiatief van Urban Sync dat zich toelegt op het bevorderen van een gezond stadsleven. Het team werkt nauw samen met gemeenten en vastgoedondernemingen om te zorgen dat steden, buurten en gebouwen zodanig worden ontworpen en benut dat ze bijdragen aan een gezonde levensstijl. Na de 3-30-300 regel is nu ook de 15-minuten stad uitgewerkt.

In onze webinar ‘datagedreven gebiedsontwikkeling: de 15-minuten stad in Tygron’ geven we een introductie over de 15-minuten stad en vertellen collega’s Per Prins en Evy de Kort hoe wij deze regel toepassen in Tygron. In onze whitepaper leest u alles over de 15-minuten stad en de toepassing hiervan. Klik hier om de whitepaper te downloaden.  

Introductie

In 15 minuten naar school, de huisarts of de supermarkt hoeft geen droom te zijn. Tegenwoordig woont meer dan de helft van de negen miljard mensen op aarde in stedelijke gebieden. De recente COVID-19-pandemie heeft ingrijpende gevolgen gehad voor ons dagelijks leven, vooral voor stadsbewoners. Door de beperkingen moesten zij meer tijd in hun directe omgeving doorbrengen. Dit heeft de aandacht gevestigd op de ongelijke toegang tot lokale diensten en voorzieningen zoals medische zorg, onderwijs, gezonde voeding en openbare ruimtes voor ontspanning. Als gevolg hiervan is de perceptie van inwoners op de kwaliteit van leven beïnvloed en is de behoefte aan duurzame en inclusieve stadsontwikkelingen vergroot.

De 15 minuten stad

Het concept van de 15-minutenstad, bedacht door professor Carlos Moreno, streeft naar zelfvoorzienende buurten waarbinnen alle essentiële voorzieningen binnen een straal van 15 minuten lopen of fietsen bereikbaar zijn. Deze essentiële voorzieningen zijn vaak verdeeld over zes maatschappelijke functies waarbij nabijheid, dichtheid en diversiteit van groot belang zijn: wonen, werken, handel, gezondheidszorg, onderwijs en amusement. Digitalisering levert hierbij een grote bijdrage als instrument om de huidige situatie te analyseren. Met het concept van de 15-minuten stad wordt niet alleen de fysieke nabijheid van voorzieningen benadrukt, maar ook de sociale interactie, culturele diversiteit en duurzaamheid gestimuleerd.

De 15 minuten stad kan worden opgedeeld in 3 zones:

  1. Primaire voorzieningen binnen 5 minuten wandelen:

Inwoners vinden in hun eigen wijk essentiële basisvoorzieningen. Denk hierbij aan een supermarkt, speeltuin of buurthuis. Deze vormen het fundament dat nodig is voor het vervullen van de meest basale menselijke behoeften en dragen daarmee direct bij aan het welzijn op het meest fundamentele niveau.

Figuur 1: Primaire voorzieningen

  1. Secundaire voorzieningen binnen 15 minuten wandelen:

Inwoners kunnen gebruik maken van een netwerk van buurten die elkaar aanvullen in voorzieningen die weliswaar niet direct essentieel zijn, maar wel bijdragen aan de kwaliteit van leven. Denk hierbij aan een gemeentehuis, bibliotheek of tandarts. Wat de ene buurt mist, kan de andere buurt bieden.

Figuur 2: Secundaire voorzieningen

  1. Tertiaire voorzieningen binnen 15 minuten fietsen:

Inwoners hebben toegang tot een divers aanbod aan gespecialiseerde voorzieningen die een aanvulling vormen op de primaire en secundaire voorzieningen. Denk hierbij aan universiteiten, kunst- en cultuurinstellingen maar ook ziekenhuizen. De bereidheid van inwoners om voor deze voorzieningen te reizen is aanzienlijk groter dan voor de primaire en secundaire voorzieningen. Dit komt doordat het diverse aanbod tegemoetkomt aan een scala van persoonlijke interesses en behoeften.

Figuur 3: Tertiaire voorzieningen

De gezondheidsvoordelen

Het creëren van een leefomgeving waarin essentiële voorzieningen binnen 15 minuten lopen of fietsen bereikbaar zijn, stimuleert actieve mobiliteit, vermindert de afhankelijkheid van auto’s en draagt bij aan een betere luchtkwaliteit. Een onderzoek van Patterson et al. (2020) toont aan dat mensen die lopend of met de fiets naar hun werk gaan, minder risico lopen op vroegtijdig overlijden aan hart- en vaatziekten en kanker. Bovendien bevordert het concept van de 15-minuten stad het ontstaan en behoud van sociale verbindingen, versterkt het de sociale cohesie in wijken en vermindert het gevoelens van eenzaamheid.

Een ander belangrijk aspect van de 15 minuten stad is de focus op de aanwezigheid van groene ruimtes in de nabijheid van woningen. Dit biedt inwoners de mogelijkheid om te ontspannen, te recreëren en te genieten van de natuurlijke omgeving, wat een positief effect heeft op onze mentale gezondheid en het algeheel welzijn. Een onderzoek van Sturm en Cohen (2014) benadrukt tevens een significante relatie tussen mentale gezondheid en de woonafstand tot groene parken. De hoogste scores voor mentale gezondheid werden gevonden bij bewoners binnen korte loopafstand van het park, terwijl deze scores significant afnemen bij grotere afstanden.

Kortom, het concept van de 15-minutenstad draagt aantoonbaar bij aan zowel de fysieke als mentale gezondheid van de inwoners.

Figuur 4: Primaire, secundaire en tertiaire voorzieningen

De Rol van Sync City

Sync City, een initiatief van Urban Sync, specialiseert zich in het toetsen van ruimtelijke ingrepen en het effect hiervan op onze gezondheid. Met behulp van de 3D-GIS-tool Tygron voert Sync City een nulmeting en simulatie uit om ruimtelijke ingrepen te toetsen op hun effect op de gezondheid.

Op basis van data hebben wij het concept van de 15-minuten stad in Tygron geïmplementeerd. Hiermee bieden we een gebiedsgerichte aanpak om te beoordelen in hoeverre een stad voldoet aan het bieden van primaire, secundaire en tertiaire voorzieningen binnen een bereik ban 15 minuten lopen of fietsen. Ons doel is om specifieke gebieden te identificeren waar een verhoogde concentratie en diversiteit van essentiële maatschappelijke functies wenselijk is. Vervolgens passen we met behulp van een 3D simulatie verschillende interventies in om het concept van de 15-minuten stad te evalueren. Hiermee bieden wij inzicht in de effectiviteit van deze interventies voor een positieve invloed op de gezondheid. Vervolgens passen we met behulp van een 3D-simulatie verschillende interventies toe om de effecten van het concept van de 15-minutenstad te evalueren. Hiermee bieden wij inzicht in de effectiviteit van deze interventies voor een positieve invloed op de gezondheid.

Met het implementeren van de 15-minuten stad in Tygron voorzien we steden van een krachtig instrument om de huidige stedelijke situatie te begrijpen en gerichte interventiemogelijkheden te identificeren. De datagedreven benadering stelt stadsplanners, beleidsmakers en ontwerpers in staat weloverwogen beslissingen te nemen die niet alleen de levenskwaliteit van inwoners verbeteren, maar ook de algehele zelfredzaamheid van de gemeenschap vergroten.

Wilt u meer weten over de diversiteit en bereikbaarheid van de voorzieningen in uw omgeving of het gebruik van onze tool? Neem dan contact met ons op via: evy@urbansync.nl 

Benieuwd naar onze webinar? Kijk het hieronder terug. 

https://www.youtube.com/watch?v=lDdwV2uzwvs